Centrum Spotkań Europejskich „Światowid” zaprasza do wyjątkowej podróży w czasie. Dla wszystkich miłośników historii Elbląga przygotowaliśmy do pobrania kalendarz na pulpit na 2021 rok. Stare Miasto, Bażantarnia czy ujęcie Elbląga z perspektywy Żuław – to tylko niektóre propozycje w naszym kalendarzu. Każdy miesiąc opatrzony jest komentarzem elbląskiego historyka Bartosza Skop któremu bardzo dziękujemy za wsparcie.  Zapraszamy do czytania i pobierania!

Zapraszamy do wyjątkowej podróży w czasie! Dla wszystkich miłośników historii Elbląga przygotowaliśmy do pobrania kalendarz na pulpit na 2021 rok. Stare Miasto, Bażantarnia czy ujęcie Elbląga z perspektywy Żuław – to tylko niektóre propozycje w naszym kalendarzu

Kalendarz z wybranym zdjęciem/grafiką można pobierać co miesiąc.

LUTY  Domy towarowe to pałace handlu. W Elblągu jednym z nich był dom towarowy Davida Loewenthala założony w 1878 roku. Znajdował się w kamienicy między ul. Wodą a Targiem Rybnym (ob. Bulwarem Zygmunta Augusta). W latach 1914-1915 Loewenthalowie na miejscu swojej dawnej siedziby i kilku sąsiednich kamienic wznieśli nowoczesny dom towarowy. Jako jeden z pierwszych w prowincji Prusy Zachodnie wyposażony był w windę i schody ruchome. Rodzina Loewenthal była wyznania mojżeszowego. Dlatego w czasach panowania nazistów w Niemczech zostali oni wywłaszczeni i przez swoje ostatnie lata działał pod nazwą „Kaufhaus am Elbing”. Spalony w 1945 roku, mimo faktu iż nadawał się do odbudowy został rozebrany na przełomie lat 40. i 50. XX wieku.

MARZEC Ulica Kowalska, obok Starego Rynku, należała do najważniejszych traktów Starego Elbląga. Tędy biegła droga na tzw. Nowy Rynek, czyli późniejszy Plac Fryderyka Wilhelma a obecny Plac Słowiański, tędy poprowadzono najstarszą trasę tramwaju. Nad ulicą górowała wieża kościoła św. Mikołaja. Ta na zdjęciu została wzniesiona na miejscu dawnej środkowej wieży, którą prawie w całości rozebrano po wielkim pożarze kościoła i ratusza staromiejskiego z 26 kwietnia 1777 roku. Nową dzwonnicę budowano w latach 1906-1908. Szczyty z zegarem i ozdobny hełm nawiązywał do dawnego zwieńczenia rozebranej ponad 100 lat wcześniej wieży. Zachowana do dziś konstrukcja liczy 97 metrów i jest najwyższą wieżą kościelną po wschodniej stronie Wisły.

KWIECIEŃ Elbląg widziany od strony Żuław. Cóż za sielski kontrast! Pasąca się krowa i bogate średniowieczne miasto, ówcześnie prężny ośrodek przemysłowy. Mało kto wie, że Stary Elbląg posiadał własne terytorium. I to znaczne. Już w przywileju lokacyjnym z 1246 roku Wielki Mistrz nadał Elblągowi około 200 km² terenów między rzeką Nogat a Wysoczyzną Elbląską. Dodatkowo w 1457 roku Król Polski Kazimierz Jagiellończyk powiększył ten obszar o ponad połowę. Miasto miało więc ogromne połacie ziemi, z której mogło czerpać ogromne korzyści.

MAJ Widok z Bramy Targowej w kierunku południowo-wschodnim. Widoczna panorama uwidacznia nam najbardziej imponujące obiekty miejskie, wzniesione w pod koniec XIX wieku, a więc czasu wielkiej prosperity Elbląga. Od lewej: 67-metrowa wieża kościoła Trzech Króli, wzniesionego w latach 1881-1884. Dalej wieża telegraficzna gmachu poczty głównej, budowanej etapami w latach 1887-1897. Największą dominantą jest jednak nowy ratusz, wzniesiony w latach 1891-1894. Poczta istnieje do dziś, częściowo uszkodzona fara Trzech Króli oraz spalony ratusz zniknęły z krajobrazu naszego miasta na przełomie lat 40. i 50. XX wieku.

CZERWIECSkrzyżowanie ulic Rycerskiej, Wigilijnej i Giermków stanowiło na początku XX wieku pewne zderzenie różnych epok. Niewielki budynek hotelu Englisches Haus z początku XIX wieku kontrastuje z czynszowymi kamienicami z wzniesionymi na przełomie XIX i XX wieku. Po prawej masywny gmach ratusza z lat 1891-1894. W centrum tj. w Dużym Ogrodzie Zabaw w 1886 roku ustawiono tzw. Anioła śmierci – pomnik wzniesiony ku czci poległych w wojnie francusko-pruskiej z lat 1870-1871. Nad wszystkim góruje imponująca wieża kościoła św. Mikołaja.

LIPIEC Stary Rynek, od średniowiecza główna ulica Starego Elbląga. Średniowieczna Brama Targowa jako jedyna brama miejska uchowała się z rozbiórek ogromnych obwarowań miejskich w końcu XVIII wieku. Jednym z powodów jej pozostawienia była funkcja głównego czasomierze w mieście, którą nabyła po spaleniu się wież kościoła św. Mikołaja i ratusza staromiejskiego w 1777 roku. Wówczas na bramie znajdował się mechanizm z 1755 roku. Wyposażony był w dwie duże tarcze zegarowe od północy i południa oraz zegar wybijający godziny. Krótko po pożarze wspomnianych dwóch gmachów Starego Miasta wymieniono został on wymieniony na nowy, który były słyszalny z daleka. Nowy odlał elbląski ludwisarz Dietrich Herbst. Obecny, elektroniczny zegar zainstalowano w 2000 roku, niestety już bez dzwonu.

SIERPIEŃ Wioślarstwo – sport, który w dawnym Elblągu miał wielu wielbicieli. Wioślarze zrzeszeni byli m.in. w dwóch klubach wioślarskich: Vorwärts (Naprzód) i Nautilus. Widoczny na fotografii po lewej stronie budynek był siedzibą tego drugiego, założonego w 1877 roku. W widocznym gmachu, wzniesionym w 1906 roku obok magazynu sprzętu znajdowała się reprezentacyjna aula, gdzie odbywały się zebrania i imprezy tego stowarzyszenia.

WRZESIEŃ Elbląg pierwszej połowy XIX wieku to miasto powoli zmieniające swoje oblicze. Nie był już ważnym portem, stawał się jednak powoli ośrodkiem przemysłowym. Ówczesna panorama miasta także powoli się zmieniała. W końcu XVII wieku rozebrano wieże i obniżono nawy kościoła św. Mikołaja, zniknął ratusz staromiejski i obwarowania. Niedługo wyrosną kominy fabryk. Uwagę jednak może zwrócić niewielki drewniany obiekt na rzece (przed tzw. Domem Rektora) kryte drewniane kąpielisko, wzniesione przez Wilhelma Härtela w 1825 roku, wyposażone w 12 kabin do kąpieli. Rozebrano je w latach 90. XIX wieku.

PAŹDZIERNIK Stary Rynek około 1830 roku na litografii Hoorna. Co zwraca uwagę to drzewa. Nie są nieproszonymi gośćmi – wręcz przeciwnie! Były one stale obecne na wielu ulicach Elbląga, Gdańska czy innych miast dawnej Hanzy. Dopiero z rozwojem miast, potrzebą znalezienia miejsca na głównych ulicach, zaczęły stopniowo znikać

LISTOPAD Bażantarnia to od ponad 200 lat główny teren rekreacyjny Elbląga. Zachwyca ukształtowaniem terenu oraz występującą tu florą i fauną. W czasach świetności była bogato urządzona. Na zdjęciu punkt widokowy „Wzniesienie Cesarskie” wyposażony w charakterystyczne dla Bażantarni balustrady i ławeczki.

 GRUDZIEŃ Szczęśliwego Nowego Roku! Sylwestrowa zabawa elblążan na starówce. Po lewej stronie widać fragment Śpiewającej Studni, niegdyś głównej studni staromiejskiej. Istniała już w XIV wieku, zasilana specjalnym wodociągiem od źródła znajdującego się w Winncy. W 1694 roku część naziemną studni wykonano od nowa, przyozdabiając figurą Herkulesa autorstwa elbląskiego rzeźbiarza Andreasa Silbera. Artysta nadał figurze twarz króla Jana III Sobieskiego. W 1885 roku część naziemna została ponownie wymieniona, tym razem żeliwną, zwieńczoną ozdobną iglicą. Było to arcydzieło XIX-wiecznej metalurgii. Wtedy też Herkules został „wymieniony” na postać Neptuna. Jako że w mieście funkcjonowały już wodociągi studnia funkcjonowała jako fontanna i była miejscem licznych spotkań mieszkańców.