W ramach projektu "Pamięć o historii" planujemy przeprowadzenie działań mających na celu upowszechnianie wiedzy na temat polskiego doświadczenia historycznego, tradycji narodowej i historii kultury polskiej poprzez formy przystępne dla odbiory. W tym celu zorganizujemy przedsięwzięcia:
- przegląd filmowy „Co TY wiesz o PRL?!”, podczas którego widzowie będą mogli zapoznać się z najważniejszymi polskimi filmami drugiej połowy XX wieku. Wprowadzenie merytoryczne i historyczne do projekcji przygotują filmoznawcy oraz naukowcy Instytutu Pamięci Narodowej, którzy przedstawią tło historyczne fabuły filmowej i wyjaśnią wszystkie trudno czytelne niuanse.
- lekcje edukacyjne, które odbywać się będą raz w miesiącu. Podczas spotkań zaprezentujemy materiały filmowe, wykresy i diagramy, do których komentarz przygotują pracownicy Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku.
- wystawy multimedialne, które pokazywać będą różne aspekty życia w Polsce okresu PRL.
Projekt będzie realizowany w formie systematycznie prowadzonych zajęć edukacyjnych, cyklicznych wystaw i przeglądów filmowych.
Lekcje historii
W ramach projektu dla uczniów szkół gimnazjalnych i średnich organizujemy co miesiąc lekcje edukacyjne pt.: „Pamięć o historii”, połączone z prezentacją materiałów filmowych, wykresów i diagramów. Spotkania realizowane są przy współpracy historyków z Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku. Zapraszamy na spotkania:• 06.03.2006 r.: „Aparat bezpieczeństwa w PRL w latach 1956 – 1989”Wprowadzenie; Metody obserwacji i pozyskiwania materiałów, zasady gromadzenia i wykorzystania materiałów, materiały operacyjne, liczebność i rola agentury
Projekcja filmu: „Rozpoznawać! Wykrywać! Zapobiegać! Pod okiem bezpieki 1956 – 89”, wg scenariusza Justyny Skowronek i dr Janusza Marszalca.Film dotyczy metod pracy służb specjalnych PRL w latach 1956-1989. Wykorzystano materiały ze zbiorów AIPN, Archiwum Państwowego w Gdańsku, Fundacji Centrum „Solidarności” oraz z archiwów prywatnych. Realizacji technicznej filmu, podjęła się Akademicka Telewizja Edukacyjna Uniwersytetu Gdańskiego. Podczas prezentacji na ekranie pojawiają się fragmenty nieznanych, nigdy nie pokazywanych publicznie filmów „operacyjnych” oraz filmów instruktażowych SB, fragmenty różnego typu dokumentów esbeckich oraz zdjęcia wykonane „operacyjnie” z ukrytych kamer.
• 03.04.2006 r.: „D jak dezintegracja”Wprowadzenie; Pion UB/SB oraz metody pracy operacyjnej do walki z Kościołem katolickim i innymi związkami wyznaniowymi Projekcja filmu: „D jak dezintegracja” w reż. Małgorzaty ZiętkiewiczReportaż opowiada o Grupie D, specjalnym wydziale Departamentu IV, którego zadaniem była inwigilacja kleru, rozpoznanie i rozpracowanie Kościoła katolickiego, środowisk z nim związanych oraz innych grup wyznaniowych. Dzięki relacjom księży poznajemy metody działania Grupy D – zastraszanie, prowokacje, przekupstwo w zamian za donoszenie i współpracę. Film obrazuje stosunek władzy komunistycznej do Kościoła – największego wroga partii.
• 08.05.2006 r.: „Skrzywione sumienie PRL”Wprowadzenie; Piony UB/SB do walki z podziemiem zbrojnym i opozycją polityczną Projekcja filmów: „...i wjechał czołg” (film dokumentalny rekonstruujący szczecińską tragedię z roku 1963, kiedy to podczas defilady wojskowej zorganizowanej po manewrach wojsk Układu Warszawskiego pod gąsienica jednego z czołgów zginęło bądź zostało okaleczonych kilkanaście osób) oraz „List do syna” (film dokumentalny, ukazujący skomplikowane losy potomka słynnego oficera AK – Antoniego Żubryda); reż. Iwona Bartólewska
• 16.10.2006 r.: "Proces" Wprowadzenie: wystąpienie dr Piotra Semków z Referatu Badań Naukowych IPN, autora książki "Informacja Marynarki wojennej w latach 1945-57"
Projekcja filmu: „Proces” w reż. Michała Komara i Krzysztofa Langa (film dokumentalny, który odsłaniał kulisy procesu wytoczonego 56 lat temu wysokim oficerom Wojska Polskiego min. generałowi Tatarowi i Kuropiesce. Był to najgłośniejszy proces pokazowy stalinowskiej Polski).
• 6.11.2006 r.: „Tajemnica Sophienwalde”Wprowadzenie;
Projekcja filmu „Tajemnica Sophienwalde” w reż. Grzegorza Karbowskiego Relacje świadków, którzy przeżyli pobyt w obozie SS-Lager Sophienwalde, w którym prowadzono supertajne eksperymenty biologiczne. Opowiadają oni o poddawaniu młodych chłopców o blond włosach i niebieskich oczach oraz młodych Żydówek paramedycznym doświadczeniom. Mimo zeznań ostatnich ocalałych świadków obóz w Dziemianach do dziś nie został oficjalnie uznany za obóz koncentracyjny.
• 18.12.2006 r.: „Pamiętajcie Grudzień”Wprowadzenie: wystąpienie reżysera filmu dr Janusza Marszalca, naczelnika Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Gdańsku
Projekcja filmu „Pamiętajcie grudzień” w reż. Janusza Marszalca.Dokument jest opowieścią o kilku dniach grudniowego zrywu roku 1970 na Wybrzeżu Gdańskim oraz o pomijanych dotąd w literaturze historycznej i publicystyce konsekwencjach Grudnia – aż do roku 1980. Autorzy filmu wykorzystali wiele nieznanych dotąd zdjęć i dokumentów ze zbiorów IPN. Oryginalne materiały dokumentalne (filmowe i fotograficzne) oraz relacje świadków współgrają ze scenami rekonstrukcji historycznych w wykonaniu Trójmiejskiej Grupy Rekonstrukcji Historycznych. Grudzień wspominają: Andrzej Gwiazda (uczestnik szturmu na siedzibę KW PZPR w Gdańsku), Arkadiusz Rybicki (w 1970 uczeń zatrzymany przez MO) oraz Adam Gotner (postrzelony w Gdyni sześcioma kulami przez wojsko).
Przegląd filmowy "Co TY wiesz o PRL?!"
Podczas przeglądu prezentować będziemy najważniejsze polskie filmy drugiej połowy XX wieku. Widz, słabo obeznany z dziejami PRL-u, nie będzie jednak pozostawiony sam sobie. Przewodnikami po tym okresie będą filmoznawcy oraz naukowcy Instytutu Pamięci Narodowej, którzy przedstawią tło historyczne fabuły filmowej i wyjaśnią wszystkie trudno czytelne niuanse. Każdorazowo projekcje filmowe poprzedzać będą prezentacje kronik filmowych.
• 23 – 26.11.2006 r.: projekcje filmów: PKF Kr. 29/45, „W zawieszeniu” reż. W. Krzystek PKF Kr. 43/56, „Poznań 56” reż. F. Bajon PKF Kr. 51/90, „Skarga” reż. J. Wójcik PKF Kr. 34 B/77, „Niebieskie jak Morze Czarne” J. Ziarnik
• 14 – 17.12.2006 r.: projekcje filmów: PKF Kr. 33/51, „Wielki Bieg” reż. J. Domaradzki PKF Kr. 2O A/74, „Kontrakt” reż. Krzysztof Zanussi PKF Kr. 1/82, „Stan strachu” reż. J. Kijowski PKF Kr. 38/89, „Ostatni dzwonek” M. Łazarkiewicz
Wystawy
W ramach projektu zapraszamy do odwiedzenia wystaw:
• 01.08 – 30.09.2006 r. „Drogi do wolności - przez „Solidarność” do Europy”. Wystawa składała się z 56 zdjęć, ukazujących historię Polski od roku 1945, przez okres PRL z głównym naciskiem na Sierpień, 80, do dnia dzisiejszego oraz plansz informacyjno – wprowadzających umieszczonych w ramkach w kształcie kliszy filmowej. Uzupełnieniem ekspozycji były materiały filmowe odnoszące się do poszczególnych okresów PRL, Sierpień’80, Stan wojenny, Europejskie drogi do wolności. Wystawę zorganizowaliśmy przy współpracy z Fundacją Centrum Solidarności w Gdańsku.
• 23.11 – 10.12.2006 r. „Z archiwum X departamentu”. Wystawa prezentuje historię powstania i działalności szczególnej pod wieloma względami jednostki organizacyjnej MBP. Utworzona w październiku 1948 r. (formalnie od lutego 1949 r.) – najpierw jako grupa specjalna, od marca 1950 r. – jako Biuro Specjalne, a od grudnia 1951 r. – jako departament, otrzymała zadanie „oczyszczenia” szeregów Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej z agentów, prowokatorów oraz członków zdefiniowanego niedawno tzw. odchylenia prawicowo – nacjonalistycznego.
• 14.12 – 30.12.2006 r. "Uciekinierzy z PRL-u”. Wystawa jest poświęcona problematyce ucieczek obywateli polskich z kraju w latach 1945–1989 i przedstawia różnorodne formy ucieczek z komunistycznej Polski oraz metody stosowane przez władze w celu przeciwdzia¬łania im. Wystawie towarzyszą fragmenty archiwalnych audycji Radia Wolna Europa z udziałem osób, które w tych ucieczkach uczestniczyły.
Zapraszamy do udziału w pogramie!
Dofinansowano ze środków Programu Operacyjnego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Patriotyzm jutra".